Những mốc phát triển thể chất cơ bản mà trẻ cần đạt được trước khi bé 47 tháng gồm có:
Cầm được bút chì bằng ngón cái và các ngón còn lại, chứ không phải là nắm chặt bút bằng cả bàn tay.
• Rót nước từ bình ra cốc hoặc ly.
• Dùng thìa, đũa để ăn.
• Ném bổng (không cần chính xác – đơn giản chỉ là có thể phối hợp được hành động).
• Nhảy lò cò tại chỗ.
• Chồng được 8 khối hoặc nhiều hơn thành một toà tháp.
Hãy luôn nhớ đề cập đến những lo lắng của bạn về sự phát triển của bé với bác sĩ. Linh tính của bạn về bé luôn luôn quan trọng, vì bạn là người hiểu bé rõ hơn bất cứ ai.
Xử lý việc nói dối của bé
Nếu bạn vẫn chưa nghe thấy bé bịa chuyện thì đừng cảm thấy bị sốc khi ngày đó đến. Bé có thể chối một cách mãnh liệt việc làm vỡ chiếc cốc cổ Trung Quốc của bạn, mặc dù đã chính mắt nhìn thấy. Tại sao vậy? Điều đó vô hại, bạn sẽ vui vẻ khi nghe thấy thế. Nếu tai nạn đó xảy ra đã vài tiếng trước rồi, bé có thể thật sự không nhớ được. Trí nhớ của bé 3 tuổi vẫn còn rất ngắn, đặc biệt với những việc mà khiến chúng không thoải mái. Hay chúng có thể nhớ những việc nhận thức rằng điều đó là sai, và bây giờ ước rằng đã không chạm vào nó. Vì thế, bé tự thuyết phục mình và sau đó cố gắng thuyết phục bạn – bé ngây thơ ước rằng đống mảnh vụn ấy biến mất. Bé không muốn chịu nỗi đau về tinh thần, vì thế chúng tự tái tạo lại hiện thực riêng của mình hay đổ tội cho người khác. Quá trình này khá tự nhiên khi bé thuyết phục mọi người những điều bé nói là sự thật.
Cố ý, có ý xấu khi lừa dối mọi người vẫn chưa xảy ra ở lứa tuổi này. Đừng cố gắng buộc tội bé một cách trực tiếp, đặc biệt nếu bạn biết bé có lỗi. Thay vì thế, hãy nói, “Mẹ đã nhìn thấy con làm đổ chiếc cốc. Con cần nói với mẹ khi những việc như thế xảy ra để mẹ đến giúp con dọn sạch chứ”. Bạn muốn bé có thể đến nói với bạn sự thật mà không sợ bạn tức giận hay la mắng bé. Bạn có thể dạy bé cách ứng xử thích hợp và cách bù đắp lại thiệt hại này. Quan trọng hơn hết, bé cần biết rằng bạn yêu bé dù bé có gây ra lỗi gì.
Trò chơi ngôn ngữ
Những tiếng nghe có vẻ vô nghĩa của bé lại thực sự là một hình thức thử nghiệm ngôn ngữ tinh vi. Bé có thể gọi anh mình “meo meo” hoặc nói, “nhìn vào bông hoa đẹp kia kìa”. Bé có thể gọi một một đài phun nước là “nước bị vỡ”, một thuật ngữ được bé phát minh thực sự khá rõ ràng. Những sự pha trộn sáng tạo nảy nở thường xuyên hơn khi bé phát triển tốt hơn kỹ năng ngôn ngữ của mình.
Vì bé biết các từ cần phát âm như thế nào và các câu cần phải đặt cạnh nhau như thế nào, bé sẽ bắt đầu chơi với những cách kết hợp mới. Bé sẽ chơi chữ – thường kết hợp những từ có nghĩa và vô nghĩa, việc này khiến bé rất thích thú.
Bé sẽ cố gắng làm bạn cười khi bé phát minh ra những vật tốt hơn. Chơi với bé và phát minh ra những thứ của riêng mình. Thay vì phục vụ mì ống và phô mai cho bữa tối, hãy để “quả bí ngô hỏng” ở trước mặt bé.
Tất cả sự vận dụng âm thanh và từ ngữ lúc này sẽ trợ giúp đắc lực cho bé khi tập đọc.
Chơi trò giả vờ
Một trong những món quà luôn tốt nhất mà bạn có thể tặng bé là gì? Một chiếc hộp. Thật vậy! Một chiếc thùng rộng có thể trở thành một phi thuyền không gian, một cửa hàng tạp hoá, một chiếc ô tô, một ngôi nhà. Nó có thể cung cấp cho bé nhiều thời gian kích thích cảm xúc, trí tuệ và giao tiếp xã hội hơn bất cứ trò chơi điện tử ưa thích nào.
Trò chơi giả vờ trở nên phức tạp và tương tác hơn ở tuổi lên 3. Không phải ngẫu nhiên mà trường mẫu giáo có nhiều đạo cụ – dụng cụ nhựa, thiết bị nhà bếp, hình khối, quần áo cho búp bê để trẻ chơi đồ hàng.
Trẻ học bằng cách chơi và tưởng tượng. Khi chúng giả vờ chúng là cảnh sát hay bố mẹ, chúng có sự tự do để khám phá theo năng lực của bản thân một thế giới mà chúng đang học cách để điều khiển. Chúng nắm quyền. Chúng có thể biểu lộ cảm xúc, trừng phạt những đứa con giả vờ của mình như khi chúng bị phạt. Chúng học cách đàm phán và giải quyết vấn đề (cách để dừng lời chế giễu ngớ ngẩn lại hay nấu bữa tối). Chúng học cách đặt mình vào trường hợp của người khác, giúp phát triển sự thông cảm.
Việc sáng tác những câu chuyện về các nhân vật giả vờ khuyến khích sự phát triển ngôn ngữ và tư duy trừu tượng. Và việc có khả năng hiểu rằng một chiếc dây đai có thể là một chiếc thòng lọng hoặc một hình khối có thể là một chiếc ipod chính là sự báo trước việc nhận ra rằng, những biểu tượng ở trang này thực sự là chữ cái và từ.
Để khuyến khích trò chơi tưởng tượng, có một sẵn một nơi giấu đồ để cho bé khám phá: các hộp, quần áo, giày, đồ gia dụng, khối hình, thú nhồi bông và những chất liệu để viết. Sau đó quay lại và vui vẻ nhìn xem các đồ này sẽ ra sao.
Bé học bằng giác quan
Bạn đã từng thấy, thật dễ dàng khi học một nguyên lý khoa học mới hay một quy tắc ngữ pháp, bởi vì nó giống như một bài hát? Nghiên cứu chỉ ra rằng, trẻ em có thể học tốt nhất khi có hơn 1 giác quan cùng hoạt động một lúc. Vì thế, khi bé đang học viết chữ, hãy để bé vẽ ra chữ cái trong một chiếc đĩa cát, hoặc đường. Việc nhìn thấy chữ cái, cảm thấy hình dạng của nó và di chuyển ngón tay và cánh tay sẽ khiến kích thích những phần khác của bộ não hoạt động để tăng cường sự nhận thức về chữ cái.
Bạn có thể thấy hình thức học đa giác quan trọng hoạt động chơi thông thường – ngoáy ngón chân trong bùn, nếm tuyết, hay nhảy theo đĩa nhạc thiếu nhi. Bạn càng tạo cho bé nhiều cơ hội ngửi, sờ, nếm, nhìn và nghe những thứ xung quanh thì bé càng hiểu nhiều hơn về chúng.
Bé có thể có kiểu học riêng của mình mà có thể nhạy một loại giác quan hơn những loại khác. Một số trẻ thích nhìn và cần xem mọi thứ hoạt động như thế nào, số khác lại hiểu nhiều hơn nếu chúng nghe hay sờ.
Cuộc sống của bạn
Bạn có thấy rằng, mình mất nhiều thời gian vào cuối ngày để phân loại đồ chơi xếp hình, ô tô, bóng và thú bông vào các hộp riêng biệt hay không? Điều đó không hề vô ích. Vì bé ba tuổi vẫn còn đổ tất cả đồ chơi ra ngoài, vì thế trong một lúc bạn hãy chỉ cho bé chơi ít loại đồ chơi thôi để bạn có thể dọn chúng một cách dễ dàng.
Việc buộc bé ngồi một cách chắc chắn vào xe đẩy mua hàng là cách thuận tiện để bạn chọn đồ mỗi khi bé có ý định ngồi dậy. Nhưng khi bé 4 tuổi, hãy chú ý theo dõi bé dù nó có an toàn. Hàng năm vẫn có rất nhiều trẻ phải đi cấp cứu vì xe đẩy hàng bị lật hoặc trẻ cố leo ra ngoài và ngã. Khi bé quá lớn so với chỗ ngồi ở xe đẩy, bé sẽ phải đi bộ bên cạnh bạn; xe đẩy không được thiết kế để chở trẻ và nó không hề an toàn. Đừng bao giờ lơ là khi trẻ ngồi trên xe đẩy, ngay cả chỉ trong giây lát.
Có nên tìm hiểu những lời khuyên hữu ích về việc nuôi con trước khi bé đi học? Thật là khó khi phải chọn lọc ra biết bao nhiêu cách nuôi dạy con trong sách. Một câu lạc bộ sách dành cho việc nuôi con là cách tuyệt vời để học hỏi và thảo luận những ý tưởng mới với những người có chung mối quan tâm như bạn. Khi trao đổi với những phụ huynh khác cũng là cách để bạn tranh thủ tách khỏi con mình. Nếu bạn chơi với những phụ huynh có con gần với tuổi của bé nhà bạn, các bạn sẽ có thể cùng thích những cuốn sách giống nhau.
Bạn có thể nói chuyện về những chủ đề khác ngoài cách nuôi dạy con cái. Nhưng, việc biến chủ đề này thành trọng tâm của câu lạc bộ có thể là cảm hứng để có những ý tưởng mới mẻ một cách hoàn toàn miễn phí. Ngoài ra, bạn có thể bắt đầu một câu lạc bộ sách về nuôi dạy con cái cùng với câu lạc bộ sách thường xuyên của mình.
Việc duy trì mọi thứ có tổ chức có thể là một thách thức khi mà bạn sống với một cơn lốc nhỏ như bé. “Mọi thứ đều có chỗ của nó”, nhưng chỉ đến khi bé biết dọn dẹp phòng một cách nhanh chóng. Tốt nhất là hãy tạm gác lại sự gọn gàng hoàn hảo của mình. Bạn sẽ tốn thời gian và năng lượng để đi theo bé dọn dẹp và chỉ trong vài phút tất cả lại hỗn độn cả lên. Dần dần, bé sẽ cất đồ chơi và sách ngay khi đã dùng xong và không vứt quần áo thành đống, nhưng có thể phải đợi đến khi bé đi mẫu giáo – hoặc thậm chí là tốt nghiệp cấp 3.
Bạn đừng bỏ qua những điều tuyệt vời từ bé:
Bé quá tò mò, có thể bạn cũng sẽ học được điều gì đó. Bé rất nhiệt tình – có thể một phần năng lượng đó sẽ chuyển sang bạn. Bé dễ từ bỏ – dù hôm nay có xảy ra chuyện gì, bạn có thể tin rằng: con mình sẽ bắt đầu ngày mai với một diện mạo hoàn toàn mới và nụ cười sẵn sàng trên môi. Bé nhìn thế giới với sự kỳ diệu.
Bạn lại quên đã đến lượt bé mang bữa ăn nhẹ tới trường? Điều đó xảy ra là chuyện bình thường. Đừng tự trách mình, hay lo lắng rằng: giáo viên của bé sẽ nghĩ bạn là người mẹ keo kiệt của năm. Điều đó luôn luôn có thể xảy ra, và trường mẫu giáo cũng thường có đồ ăn dự trữ để đề phòng. Ngày mai, bạn có thể mang đồ đi để bổ sung vào kho dự trữ của trường.
Bé có thể khiến bạn ngạc nhiên với những khả năng mới trong việc ghép chữ và xác định hình dạng và màu sắc. Đây là một năm của những tiến bộ tuyệt vời trong việc học cách xây dựng những khối hình. Nhưng, nếu bạn cảm thấy bé không chỉ thông minh, mà còn vượt trội, bé có phải là thiên tài không? Bạn có nên kiểm tra IQ của bé không?
Câu trả lời là vẫn còn quá sớm để quan tâm đến việc này. Những bài kiểm tra trí thông minh không hợp lệ trước khi bé được khoảng 5 tuổi và dù sao bạn cũng chẳng làm được gì nhiều với những kết quả này. Một tài năng tuổi lên 3 có những điều mà những đứa trẻ cùng tuổi làm: những trải nghiệm mới, chơi tự do, tiếp xúc với nhiều ngôn ngữ và có nhiều loại thú bông để chơi.
Khi bạn quan sát thấy bé phát triển vượt khỏi một phạm vi rộng hơn so với những bé cùng tuổi, cũng không có gì là lạ khi lo lắng một chút: Bé sẽ được yêu mến? Kết bạn một cách dễ dàng? Yên tâm khi biết rằng, một số trẻ trưởng thành về giao tiếp xã hội muộn hơn số khác và có thể không có sở thích đặc biệt trong việc giao tiếp với những bé khác cho đến sau khi bé được 4 hoặc 5 tuổi, vì một số bé bản chất nhút nhát hơn. Không phải trường hợp nào cũng có nghĩa là bạn sẽ có một đứa con không hoà đồng. Với sự khuyến khích, cơ hội và thời gian, thế giới xã hội của bé sẽ mở rộng. Bạn có thể cần phải hành động như người hướng dẫn các giao tiếp xã hội trong một thời gian, sắp xếp các buổi các bạn chơi cạnh nhau hay mời bạn cùng học của bé ăn cùng bữa ăn nhẹ.
Cha mẹ thường chụp rất nhiều ảnh cho bé khi còn nhỏ, nhưng lại chụp ít hơn khi họ bị cuốn vào vòng xoáy bận rộn của cuộc sống thường ngày với trẻ ở tuổi mẫu giáo. Nhưng bạn sẽ nhận ra rằng, những hình ảnh đẹp nhất không phải là bức chân dung gia đình mà là bức bạn chộp được khi bé đang chơi. Hãy để sẵn máy ảnh ở chỗ chơi của bé như: trong giờ tắm, hoặc khi bé say mê chơi. Sẽ không thành vấn đề, nếu bạn không tập hợp lại để tải chúng hàng tuần, ít nhất bạn cũng đã chộp được những khoảnh khắc kỳ diệu.
Một đứa trẻ lớn có thể hắt hơi to! Dù bạn có thể đã dạy bé cách hắt hơi vào khăn giấy, nhưng có một mẹo khác đáng học hơn. Khi bé không thể lấy kịp khăn giấy, hãy nói với bé quay đi và hắt hơi vào phía trong khuỷu tay mình. Việc đó tốt hơn là phát tán vi trùng khắp phòng.
Theo mangthai, mevabe, webtretho, babycenter, babyzone, gurgle, meyeucon
Đăng ký nhận mail hàng tháng về sự phát triển của bé tại đây
Chúng tôi sẽ gửi mail cho bạn hàng tháng vào ngày sinh của bé với nội dung tư vấn về sự phát triển của bé từng tháng tuổi
Thông tin chăm sóc bé được up liên tục trên facebook: https://www.facebook.com/hikidshopvn
Vui mừng chào đón các bố mẹ ghé thăm
Ước mơ lấp lánh 